سیاست و حکومت مالزی سلطنتی و پادشاهی است. بالاترین مقام مالزی حاکم عالی یا (Yang di-Pertuan Agong) معروف به پادشاه مالزی است. پادشاه برای یک دوره‌ی پنج ساله و از میان 9 سلطان موروثی ایالات‌های مالایایی انتخاب می‌شود. چهار ایالت دیگر مالزی توسط فرمانداران اداره می‌شود. اگر به دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره سیاست و حکومت مالزی هستید در ادامه با ما همراه شوید.
مشاوره شریف، بانک اطلاعاتی جامع کشور مالزی است. برای دریافت پاسخ سؤالات خود با ما در تماس باشید.
دلت می خواد از مالزی بیشتر بدونی؟
آشنایی با سیاست و حکومت مالزی
Malaysia با نام رسمی فدراسیون مالزی یکی از کشورهای جنوب شرقی آسیا است. هر چند پایتخت اصلی مالزی کوالالامپور است، ولی بسیاری از سازمان‌های دولتی و وزارت‌خانه‌های این کشور در شهر جدید پوتراجایا واقع شده است.
اداره کشور مالزی فدرالی می‌باشد و این کشور از 13 ایالت و 3 منطقه فدرال تشکیل شده است. بالاترین مقام هر ایالت، سلطان یا حکمران است ولی امور اجرایی در اختیار سروزیر یا کابینه ایالتی قرار دارد. ایالت‌ها دارای مجلس نمایندگان ایالتی مستقل هستند که از طریق انتخابات مستقیم تعیین می‌شوند.
| اطلاعات کلی درباره سیاست و حکومت مالزی | |
| پایتخت مالزی | قلمرو فدرال کوالالامپور |
| پایتخت اداری | پوتراجایا |
نوع حکومت مالزی | منتخب سلطنتي با حكومت پادشاهي مشروطه |
| بالاترین مقام حکومتی مالزی | پادشاه (Yang di-Pertuan Agong) |
| مقام دوم حکومتی | نخست وزیر و رئیس قوه مجریه |
| ساختار پارلمان مالزی | مجلس نمایندگان و مجلس سنا |
| دوره مجلس سنا | 3 سال |
| طول دوره مجلس نمایندگان | 5 سال |
| رئیس قوه مقننه | رئیس مجلس نمایندگان |
| رئیس قوه مجریه | نخست وزیر |
آشنایی بیشتر با کشور مالزی
حقایقی درباره سیاست حکومتی مالزی
- کشور مالزی با نظام سلطنتی مشروطه که یادگاری از دوران استعمار انگلیس است اداره می‌شود.
- در کشور مالزی رئیس دولت پادشاه است.
- پس از پادشاه نخست وزیر یا رئیس قوه مجریه رکن اصلی است.
- نخست وزیر از میان نمایندگان مجلس با اعتماد اکثریت انتخاب می‌شود.
- قدرت اجرایی در مالزی، توسط دولت فدرال و 13 دولت ایالتی اعمال می‌شود.
- قدرت قانونگذاری فدرال در اختیار پارلمان فدرال و 13 مجلس ایالتی است.
- قوه قضائیه مستقل از قوه مجریه و مقننه است.
- وظیفه تعیین قضات در دادگاه ها در سطح خاصی برعهده قوه مجریه است.
- حکومت فدراسیون مالزی یک سلطنت فدرال مشروطه است.
پادشاه مالزی (Yang di-Pertuan Agong)
- پادشاه (یانگ دی پرتوان آگونگ) یا رئیس دولت بالاترین مقام حکومتی و رئیس کشور مالزی است.
- پادشاه مالزی در ظاهر مقام تشریفاتی است ولی در عمل در بسیاری از امور کشور دخالت داشته و قدرت انحلال مجلس را هم دارد.
- تصمیمات پارلمان به سمع و نظر پادشاه می‌رسد ولی اجازه اظهار نظر ندارد.
- پادشاه فرمانده کل نیروهای مسلح مالزی هم بوده و دارای اختیاراتی رسمی است.
- پادشاه به عنوان بالاترین مقام مالزی، پس از انتخاب شدن وظیفه تنفیذ نخست‌وزیر و پیشنهاد انحلال مجلس یا عدم قبول آن را بر عهده دارد.
واحد پول کشور مالزی
چگونگی انتخاب پادشاه در حکومت مالزی
براساس قانون اساسی مالزی پادشاهان این کشور برای یک دوره 5 ساله از میان 9 سلطان ایالت های شبه جزیره مالزی انتخاب می‌شوند. از بین 13 ایالت کشور مالزی 4 ایالت دیگر که سلطان ندارند، فرمانداران بالاترین مقام رسمی انتصابی هستند.
انتخاب فرمانداران نیز با قوانین خاصی همراه است و آنها نیز اختیارات رسمی سلاطین را دارند. در گذشته پادشاهان مالزی مصونیت و اختیارات ویژه‌ای داشت که در زمان ماهاتیر محمد اختیارات پادشاه مالزی محدود شد.
| پادشاهان مالزی | |
| عبدالرحمن عبدالرحمن نگری سمبیلان | 1957 – 1960 |
| هشام الدین علم شاه هشام الدین علم شاه سلانگور | 1960 – 1960 |
| سید هارون پوترا سید هارون پوترا پرلیس | 1960 – 1965 |
| اسماعیل ناصرالدین شاه اسماعیل ناصرالدین شاه ترنگانو | 1965 – 1970 |
| عبدالحلیم معظم شاه عبدالحلیم معظم شاه کداه | 1970 – 1975 |
| یحیی پوترا یحیی پوترا کلانتان | 1975 – 1979 |
| احمد شاه المستین بالله احمد شاه المستین بالله پاهنگ | 1979 – 1984 |
| محمود اسکندر محمود اسکندر جوهور | 1984 – 1989 |
| ازلان محب الدين شاه ازلان محب الدين شاه پراک | 1989 – 1994 |
| جعفر جعفر نگری سمبیلان | 1994 – 1999 |
| صالح الدین عبدالعزیز شاه صالح الدین عبدالعزیز شاه سلانگور | 1999 – 2001 |
| سید سراج الدین سید سراج الدین پرلیس | 2001 – 2006 |
| میزان زین العابدین میزان زین العابدین ترنگانو | 2006 – 2011 |
| عبدالحلیم معظم شاه عبدالحلیم معظم شاه کداه | 2011 – 2016 |
| سلطان محمد پنجم سلطان محمد پنجم کلانتان | 2016 – 2019 |
| السلطان عبدالله الحاج السلطان عبدالله الحاج پاهنگ | 2019 – 20xx |
نخست وزیران حکومت مالزی
تونکو عبدالرحمان 61 سال پیش در 31 آگوست 1957 در میدان مردكا كوالالامپور، استقلال مالزی را از استعمار انگلستان اعلام کرد. پس از استقلال مالزی این کشور توسط حکومت فدرالی اداره می‌شود. از آن زمان تا کنون مالزی در 7 دوره، با 6 نخست وزیر کشور خود را اداره کرده است. ماهاتیر محمد طولانی‌ترین دوره نخست وزیری را در کشور مالزی داشته است. از سال 1981 تا سال 2003 به عنوان چهارمین نخست‌وزیر مالزی در این کشور فعالیت داشته است.
تأثیرگذاری ماهاتیر محمد در حکومت مالزی به گونه‌ای بود که این کشور را با دیدگاهی منسجم بر آزادی اقتصادی به سمت پیشرفت‌های نوین هدایت کرد. ماهاتیر محمد پس از 2 دوره کناره گیری از حکومت مالزی، دوباره از سال 2018 به عنوان نخست وزیر هفتم در این کشور قدرت گرفت.
اسامی و شهرت تمامی نخست وزيران مالزی | ||||
1 | تونكو عبدالرحمان |  | 1957 تا 1970 سه دوره | مشهور به پدر استقلال |
2 | تون عبدالرزاق |  | 1970 تا 1976 دو دوره | مشهور به پدر توسعه |
3 | تون حسين اون |  | 1976 تا 1981 دو دوره | مشهور به پدر اتحاد |
4 | تون دكتر ماهاتير محمد |  | 1981 تا 2003 شش دوره | مشهور به پدر مدرنيته و معمار مالزي نوين |
5 | تون دكتر محمد عبدالله بداوي |  | 2003 تا 2009 سه دوره | مشهور به پدر توسعه سرمايه‌گذاري |
6 | تون نجیب رزاق |  | 2009 تا 2018 دو دوره | |
7 | تون دكتر ماهاتير محمد | | 2018 تاکنون هفت دوره | مشهور به پدر مدرنيته و معمار مالزي نوين |
نظام پارلمانی یا کنگره مالزی
اعضای کابینه یا کنگره مالزی توسط انتخابات مجلس نمایندگان فدرال انتخاب می‌شوند. پارلمان یا کنگره مالزی دو مجلس دارد:
- مجلس نمایندگان، (dewan Rakyat) 222 نماینده دارد که در انتخابات سراسری حزب برای مدت 5 سال انتخاب می‌شوند. نخست وزیر از میان نمایندگان مجلس و بزرگ‌ترین حزب ائتلاف حاکم به وسیله پادشاه انتخاب می‌شود.
- مجلس سنا، (Dewan Negara) بالاترین مجلس مردم مالزی با 70 سناتور است که به مدت 3 سال انتخاب می‌شوند. 26 نماینده از طرف مجلس 13 ایالت و 44 نفر از سوی پادشاه به خاطر خدمات برجسته و سوابق شایسته به نمایندگی از اقلیت‌های دینی و قومی و گروه‌های تخصصی انتخاب و معرفی می‌شوند. منطقه فدرال کوالالامپور، لابوان و پوتراجایا نیز هر کدام یک نماینده در مجلس سنا دارند.
اقتصاد مالزی و رتبه آن در جهان
انتخابات در سیاست مالزی
انتخابات پارلماني مالزي مطابق قانون باید هر ۵ سال برگزار شود. مجلس مالزی با 222 نماینده از طریق انتخابات سراسری برای دوره پنج ساله انتخاب می‌شوند. پادشاه مالزی موظف است از میان نمایندگان مجلس نخست وزیر را انتخاب کند اما به طور معمول رئیس حزب حاکم یا بزرگ‌تریم ائتلاف حاکم نخست وزیر خواهد شد.
| اطلاعات کلی درباره انتخابات در مالزی | |
| انتخابات پارلمانی مالزی | هر 5 سال یک بار |
| شرط سنی شرکت کنندگان | بالای 21 سال |
| شرکت در انتخابات | اجباری نیست |
| امکان شرکت همزمان در مجلس ایالتی و نمایندگان | وجود دارد |
| انتخاب دولت ایالتی مالزی | در مجمع ایالتی و توسط سلاطین و فرمانداران |
نقش احزاب سیاسی در حکومت مالزی
در کشور مالزی احزاب سیاسی متعددی وجود دارد که در انتخابات نقش پررنگی دارند. 40 حزب سیاسی فعال در مالزی هستند. حزب آمنو قدرتمندترین حزب سیاسی مالزی بود که در سال 2018 قدرت را به ائتلاف امید واگذار کرد.
پس از استعفای ماهاتیر محد این حزب دوباره قدرت گرفت و تبدیل به قوی‌ترین جریان سیاسی مالزی پس از سال‌های استعمار شد.
احزاب قدرتمند سیاسی مالزی
- حزب عدالت مردم PKR به رهبری انور ابراهیم
- حزب چینی تبار عمل دموکراتیکDAP
- حزب پریبومی برساتو
- حزب امانت
- و حزب اسلامی پاس
نیم نگاهی به تاریخ استعمار مالزی
- در سال ۱۵۱۱ میلادی در پی تجارت ادویه از ملاکا، پرتغالی‌ها به ملاکا حمله کرده و حکومت سلطنتی این کشور را سرنگون و مالزی را تحت سلطه خود درآوردند. پرتغالی‌ها پس از پیروزی و تسلط بر مالزی کلیساهای کاتولیک را در این کشور بنا کردند.
- پس از پرتغال در سال ۱۶۴۱ هلند کنترل ملاکا را در دست گرفت.
- در پایان قرن ۱۸ و به دنبال انقلاب صنعتی اروپا، انگلستان وارد مالزی شد و بخش‌هایی از این کشور را تحت استعمار خود درآورد. بخش‌هایی که تحت استعمار انگلیس بود Straits Settlements نام گرفت. در میان کشورهای استعمارگرمالزی، بریتانیا اداره امور ایالت‌ها را در دست گرفت.
- پس از انگلیس منطقه‌ی شرقی مالزی؛ ساباح به استعمار پادشاهی برنئوی شمالی که تحت نظارت شرکت Chartered و British North Borneo حکومت می‌کرد، قرار گرفت.
- ایالت ساراواک در مالزی به مدت ۱۰۰ سال به عنوان قلمروی شخصی خانواده‌ی بروک که به آنها راجاهای سفید (پادشاه سفید) می‌گفتند، در آمد.
- سال ۱۹۴۱ قدرت به دست ژاپنی‌ها افتاد و پس از حمله آنها به مدت سه سال این کشور را تحت تسلط خود در آوردند. ژاپنی‌ها تا پس از بمباران شهرهای ناکازاکی و هیروشیما بر این کشور حکومت کردند.
- پایان جنگ جهانی دوم، آغاز تولد ملی‌گرایی کشور مالزی است. در ۳۱ آگوست ۱۹۵۷ تونکو عبدالرحمان اولین نخست وزیر مالزی استقلال ایالت‌های این کشور را اعلام کرد.
پس از اعلام استقلال توسط عبدالرحمان، مالزی روی آزادی را دید و مردم این کشور زندگی همراه با آرامش و صلح را تجربه کردند. - در سال ۱۹۶۳ مالزی، سنگاپور، ساباح و ساراواک با یکدیگر متحد شدند و اتحادیه مالزی شکل گرفت اما دو سال بعد و به عبارتی در سال 1965 سنگاپور از این اتحادیه کناره‌گیری کرد.
سؤالات متداول درباره سیاست و حکومت مالزی
1- مالزی چه نوع حکومتی دارد؟
حکومت سلطنتی، مشروطه و فدرال است.
2- دولت مالزی چگونه اداره می‌شود؟
رئیس دولت مالزی نخست وزیر است که از میان نمایندگان پارلمان توسط پادشاه مالزی انتخاب می‌شود.
3- سیاست خارجی مالزی چگونه است؟
سیاست خارجی مالزی در راستای حمایت از اقتصاد این کشور است طوری که بیشترین منافع و دستـــاورد را برای منافع ملی کشور به همراه بیاورد. محوریت اصلی سیاست خارجی مالزی اتخاذ موضع بی طرفی است.
منبع:
https://www.nationsencyclopedia.com/economies/Asia-and-the-Pacific/Malaysia-POLITICS-GOVERNMENT-AND-TAXATION.html
https://www.britannica.com/place/Malaysia/Malaysia-in-the-21st-century
https://malaysia.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/10873
https://www.wonderfulmalaysia.com/malaysia-politics-and-political-system.htm
