خلاصه‌ای از مقررات و قوانین مربوط به خدمت وظیفه عمومی
بر اساس ماده 2 قانون خدمت وظیفه عمومی، هر فرد مذكر ایرانی از اول فروردین ماه سالی كه در آن سال وارد سن 19 سالگی می‌شود، مشمول مقررات وظیفه عمومی خواهد شد.
18 سال تولد مشمول = سال احضار به خدمت (فرد مشمول قادر به خروج از كشور نخواهد بود)
19 سال تولد مشمول = سال اعزام به خدمت مشمول.
توضیح :
به موجب قانون فوق، خروج افراد مشمول از كشور، قبل از خدمت وظیفه عمومی فقط به موجب شرایط خاصی میسر می‌گردد.
همچنین بر اساس موافقت مقام معظم رهبری و فرماندهی كل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ایرانیان مقیم خارج از كشور در صورت احراز شرایط، باید ضمن مراجعه به كنسول‌گری جمهوری اسلامی ایران تقاضای مهر خروج یك بار در سال (ویژه مشمولین) را بنمایند، در غیر این صورت به علت مشموليت وظیفه عمومی هنگام خروج از كشور با مشكلات متعددی روبرو خواهند شد.
برای اطلاع بیشتر جدول زیر نشان‌دهنده مشمولین از سال 1365 لغایت 1370 می‌باشد:
سال اعزام به خدمت | سال مشمولیت و احضار و سال منع خروج ازكشور | سال تولد |
1384 | 1383 | 1365 |
1385 | 1384 | 1366 |
1386 | 1385 | 1367 |
1387 | 1386 | 1368 |
1388 | 1387 | 1369 |
1389 | 1388 | 1370 |
گفتنی است؛ مشمولانی كه در مقاطع فوق‌دیپلم و بالاتر در خارج از كشور فارغ‌التحصیل شده باشند، از تاریخ فراغت از تحصیل (نه از تاریخ اعلام آن) یك سال مهلت دارند خود را به حوزه‌های وظیفه عمومی معرفی نمایند، تا غایب شناخته نشوند.( تبصره 1 ماده 34 قانون خدمت وظیفه عمومی )
بدیهی است، مشمولان در هر مقطعی از مهلت یك ساله كه خود را معرفی نمایند، دفترچه آماده به خدمت دریافت خواهند نمود.
همچنین، به موجب ماده 3 ، سن مشمولان افراد تحت تكفل از لحاظ خدمت و معافیت از آن، تابع مندرجات اولیه شناسنامه بوده و هرگونه تغییری كه به عمل آمده باشد، از لحاظ وظیفه عمومی معتبر نخواهد بود.
خاطرنشان می‌شود؛ به موجب ماده 18 به وضع خدمت مشمولان خدمت وظیفه عمومی یك سال قبل از اعزام به خدمت دوره ضرورت، یعنی در سالی كه مشمولان در آن سال وارد سن 19 سالگی می‌شوند، رسیدگی خواهد شد.
به موجب ماده 19 نیز افرادی كه به سن 19 سالگی می‌رسند، پس از انتشار آگهی احضار موظف هستند، برای روشن نمودن وضع مشمولیت خود به سازمان وظیفه عمومی محل تولد مراجعه و خود را معرفی نمایند.
این افراد در صورتی كه در خارج از محل تولد اقامت داشته باشند، می‌توانند به سازمان وظیفه عمومی محل اقامت خود مراجعه كنند.
یادآور می‌شود؛ مشمولان مقیم خارج از كشور باید به نمایندگی كنسولی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در كشور محل اقامت خود و در صورت نبودن آن به نزدیك‌ترین نمایندگی كنسولی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران مراجعه كنند.
به موجب ماده 22 نمایندگان كنسولی دولت جمهوری اسلامی ایران در كشورهای خارج، مسئول اجرای مقررات قانون وظیفه عمومی نسبت به مشمولان مقیم حوزه‌های مأموریت خود هستند.
این نمایندگان همچنین موظف هستند، به وضع مشمولیت آنان رسیدگی كرده و نتیجه اقدامات را از طریق وزارت امور خارجه به ادارة وظیفه عمومی اعلام دارند.
لازم به ذکر است؛ به موجب ماده 23 مشمولانی كه برای ادامه تحصیل به خارج از كشور مسافرت می‌كنند، پس از ترك تحصیل یا فراغ از تحصیل، همچنین مشمولانی كه پس از احضار به خدمت، بر اساس آئین‌نامه اجرائی این قانون به طور موقت به خارج از كشور مسافرت می‌كنند، در پایان مدت تعیین شده، باید برای رسیدگی به وضع مشمولیتشان، خود را به سازمان‌های وظیفه عمومی داخل كشور معرفی نمایند.
نکته : مشمولان مقیم خارج از كشور، در صورت احضار باید اقداماتی را به انجام برسانند.
ناگفته نماند؛ سال احضار سالی است كه هر فرد ذكور ایرانی از اول فروردین ماه سالی كه طی آن سال وارد سن 19 سالگی می‌شود، مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی می‌شود.
سال احضار = سال تولد + عدد ثابت 18
شایان ذکر است؛ هر مشمول باید در سال احضار، برای تعیین وضعیت خدمت وظیفه عمومی خود اقدام نماید.
مگر اینكه در این سال مشغول به تحصیل باشد كه در این صورت تا پایان تحصیلات از معافیت تحصیلی برخوردار خواهد بود.
لذا باید پس از پایان تحصیلات، خود را برای اعزام به خدمت آماده نماید، در غیر این صورت غایب محسوب می‌گردد.
گفتنی است؛ مشمولان ترك تحصیل كرده یا فارغ‌التحصیل شده خارج از كشور كه دارای معافیت تحصیلی هستند، حداكثر یك سال از تاریخ ترك تحصیل یا فراغت از تحصیل فرصت دارند، خود را معرفی نمایند.
معافیت نظام وظیفه برای مردان
انجام خدمت نظام وظیفه یا دریافت معافیت از خدمت، جهت خروج از کشور ضروری است.
لازم به ذکر است؛ در موارد خاص می‌توانید با سپردن وثیقه به مدت کوتاه از کشور خارج شوید، اما چنانچه قصد ادامه‌ی تحصیل در خارج از کشور را داشته باشید، انجام یا دریافت معافیت نظام وظیفه لازم است.
شرایط و چگونگی اعزام مشمولین نظام وظیفه به خارج
دانشجويان مشمول، براي برخورداري از معافيت تحصيلي بايد مراحل زير را پشت سر بگذارند:
اين دسته از دانشجويان بايد 6 ماه قبل از فارغ‌التحصيلي، برگه پذيرش در يكي از دانشگاه‌هاي معتبر خارج از كشور را به وزارت علوم تحويل دهند.
همچنین، در صورت نداشتن مدرك معتبر زباني مانند IELTS و يا TOFEL در امتحان زبان MCHE شركت نمايند (حداقل امتياز در اين آزمون 40 می‌باشد).
یادآور می‌شود؛ این افراد پس از ارائه مدرك زبان مي‌توانند، نامه معافيت نحصيلي دريافت نموده و با در دست داشتن اين گواهی به اداره نظام وظيفه مراجعه و معافيت تحصيلي بگيرند.
همچنین بايد وثيقه معافيت از تحصيل در دانشگاه‌هاي خارج از كشور را استفاده نمايند.
نحوه آزاد کردن مدارک
دانشجويان براي تشكيل پرونده بايد:
** کپی پذیرش (مشروط)
** کپی شناسنامه و کارت ملی
** کپی نمره زبان
** و نامه‌ی مربوط به فارغ‌التحصیلی را به همراه داشته باشند.
پس از تشكيل شورا مدارك یاد شده؛ بررسي و نامه‌اي به نظام وظيفه ارائه مي‌شود.
در پایان یادآور می‌شود؛ دانشجویان سپس با گذاشتن وثیقه می‌توانند نامه از وزارت علوم دریافت کرده و به دانشگاه برده تا مدارک آنان آزاد شود.
منبع : http://www.iran-embassy.org
