پوشش مردم مالزی ( آشنایی با لباس های سنتی و فرهنگ مردم کشور مالزی )

پوشش مردم مالزی ترکیبی آمیخته از سنت‌های اقوام مختلفی است که در مالزی زندگی می‌کنند. جذابیت لباس مردم مالزی را می‌توانید در پوشش‌های سنتی پرزرق و برق مردان و زنانی ببینید که به آداب و رسوم خود پایبند هستند. 

مشاوره شریف، ثمره 18 سال زندگی در کنار مردم خونگرم مالزی را با شما به اشتراک می‌گذارد. با ما در مالزی تنها نیستید. 

لباس در مالزی

در کشور مالزی هیچ کس مشکل حالا «چی بپوشم» را ندارد! چون آن قدر تنوع لباس مردم مالزی بالا است و برای هر مراسمی لباس مخصوصی وجود دارد که هیچ کس در مالزی کاسه چه کنم به دست نمی‌گیرد و با معضل حالا «چی بپوشم» دست و پنجه نرم نمی‌کند!  

تنوع رنگی و زرق و برق پوشش مردم مالزی آن قدر زیباست که بسیاری از گردشگران تنها برای دیدن این فستیوال رنگارنگ، ویزای توریستی مالزی را می‌گیرند. این ترکب رنگی لباس مردم مالزی، نشان از فرهنگ شاد مردم و شور و نشاط در میان آنها است.

مالزی کشوری زیبا با فرهنگ‌های متنوع و تاریخی غنی است. در این کشور آدم‌هایی با پیشینه‌های قومی مختلف و مجموعه‌های متمایزی از لباس‌های سنتی را می‌بینید. حتی لباس‌ اقوام مختلف چینی و هندی در مالزی هنر و ذوق مردم را به رخ توریست‌ها می‌کشد.

مالزی قطب سنت‌ها و فرهنگ‌های مختلف است، به ویژه در طول جشنواره‌ها و مراسمات. طیف متنوع از جوامع و اقوامی که در مالزی هستند، با لباس های سنتی خاص خود، ظاهر رنگارنگی به این کشور داده و آن را تبدیل به کشوری منحصر به فرد کرده‌اند. 

پوشش مردم مالزی نمادی از یگانگی و دوستی گروه‌های قومی و قبیله‌ای است. مردم مالزی با رعایت احترام متقابل و پذیرش یکدیگر در کمال آرامش با هم در تعامل هستند. توریست‌ها هم در این کشور شاهد مجموعه‌هایی از جشن‌ها و فستیوال‌هایی هستند که به آنها حس دوستی، همکاری و وحدت متقابل را القا می‌کند. 

پوشش مردم مالزی

شیخ اجل سعدی می‌گوید:

«تن آدمی شریف است به جان آدمیت     

نه همین لباس زیباست نشان آدمیت»

در مالزی هم این حرف صادق است و لباس نشان آدمیت نیست، نوع لباس و پوشش مردم مالزی نشان دهنده مذهب، فرهنگ و آیین آنها است. از آنجا که بخش عمده‌ای از مردم مالزی مسلمان هستند، نوع پوشش مردم نیز اسلامی است. بیشتر زنان مسلمان حجاب دارند و از پوشش‌های گشاد و آزاد همراه با روسری استفاده می‌کنند. 

البته خیلی‌ها هم هستند مانند غربی‌ها لباس می‌پوشند و لباس های سنتی را فقط برای مناسبت های خاص کنار می‌گذارند. جذابیت کشور مالزی در همین تضادها است. لباس‌های سنتی در کنار لباس‌هایی از آخرین برندها و مارک‌ها روز دنیا!

هر آدمی در مالزی مطابق با سلیقه و پرستیژ اجتماعی خود، لباس و پوششی متفاوت از بقیه دارد. پوشش مردم مالزی جزو جدایی ناپذیر از جذابیت‌های گردشگری این کشور است. 

نقش تاریخ در تغییر پوشش مردم مالزی

تاریخ همیشه در نوع پوشش مردم تأثیر زیادی داشته است. از اهمیت تاریخ در تغییر پوشش مردم مالزی هم نباید غافل شد. تا قبل از قرن بیستم و ظهور اسلام نوع پوشش مردم مالزی خیلی متفاوت بود. در آن دوران زنان مالایی از کمبان استفاده می‌کردند.

کمبان نوعی سارافون یا تکه پارچه بلندی بود که به دور بدن پیچیده می‌شد و شانه‌ها را نمی‌پوشاند و خالی می‌گذاشت. البته زنان مالایی از پارچه‌ای به نام کاین کلوبانگه برای پوشاندن سر شانه ها و بازو از آفتاب سوزان استفاده می‌کردند.

از سوی دیگر، لباس مردان مالزی فقط شامل دو تکه بود. یک سارافون بزرگتر که دور کمر پیچیده می‌شد برای پوشاندن قسمت پایینی بدن و برای قسمت بالایی تنها از یک تکه پارچه کوچکتر که به دور سر بسته می‌شد استفاده می‌کردند. 

پس از پذیرش دین اسلام به عنوان دین اصلی، پوشش مردم مالزی تغییر کرد و مطابق موازین اسلامی شد. استفاده از کمبان در میان بانوان مسلمان کم رنگ شد و جای آن را باجو کورونگ گرفت که پوشیده‌تر و در عین حال زیباتر از کمبان بود. از آنجا که دین مردم مالزی اسلام است، بانوان مسلمان مالایی برای تکمیل استایل حجاب، از شال استفاده می‌کنند که به آن سلندنگ، روسری یا تودنگ گفته می‌شود که مترداف همان حجاب است. 

لباس سنتی مردم مالزی

بیشتر مردم مالزی از اقوام مختلفی هستند که هر کدام لباس های سنتی خاص خود را دارند. مالایی ها برجسته ترین گروه قومی در مالزی هستند. پاکائیان به معنای کلمه لباس در زبان رسمی مالزی است. لباس سنتی مردان مالایی و زنان هر چند با هم متفاوت است ولی نقطه مشترک آنها در رنگ‌های شاد و روشن و قد بلند لباس است.

• لباس سنتی مردان مالایی

لباس سنتی مردان مالایی، باجو ملایو است. پیراهنی آستین بلندی که روی شلوار پوشیده می شود و معمولاً با سارافون کوتاهی به نام سمپینگ همراه است. سمپینگ دور باسن پیچیده می‌شود. مردان با این لباس، کلاه سنتی به نام سونگ کوک یا کوپیا به سر می‌گذارند. به طور سنتی، مردان مالایی برای تکمیل کت و شلوار مالایی لباس‌های معلق و باجو سیکاپ را انتخاب کنند.

لباس کلاسیک روزمره برای مردان در مالزی عبارت است از یک پیراهن آستین کوتاه که بیرون از شلوار پوشیده می‌شود، همراه با شلوارهای سبک وزن و صندل‌های غیر رسمی و راحتی!

• لباس سنتی زنان مالایی

لباس سنتی زنان مالایی باجو کورونگ است. باجو کورونگ یک بلوز بلند تا زانو است که روی دامن بلند پوشیده می‌شود که برخی به آن سارانگ هم می‌گویند. 

باجو کورونگاز یک لباس دو تکه است که از بلوز و دامن بلند تشکیل شده است. بلوز باجوکورونگاز بلوز بدون یقه گشاد است و طول آن بین باسن و زانو متفاوت است. این لباس سنتی، آستین‌های بلندی دارد، اما در طرح‌های مدرن، طول آستین به سه‌چهارم رسیده که با زنگوله‌ و فلر زینت داده شده است.

دامن باجوکورونگاز تا مچ پا پایین می‌رود و در یک طرف چین‌هایی دارد که راه رفتن و نشستن را ساده‌تر می‌کند. این لباس زیبا را عموماً با پارچه‌های سنتی یا باتیک، یا با طرح‌های گلدار یا باتیک ساده روی پنبه یا هر ترکیب پارچه‌ای مدرن درست می‌کنند. زنان مالایی گاهی اوقات تودونگ، سلندانگ یا کاین داگانگ را با این لباس می‌پوشند.

یکی دیگر از لباس‌های سنتی محبوب زنان مالایی، باجو کبایا است، باجوکبایا یک لباس دو تکه تنگ‌تر از باجوکورونگاز است که رسمیت کمتری دارد. کسانی که با اخذ ویزای سوشال مالزی به این کشور سفر کرده‌اند در پروازهای مالایی، مهمانداران زن خطوط هوایی را می‌بینید که این لباس را به تن دارند. 

پوشش مردم بومی مالزی در شرق و غرب

لباس مردم مالزی و افراد بومی از پوست درخت تزئین شده با مهره است. البته پوشش مردم مالزی در غرب این کشور یا پاورنگ آسلی‌ها لباس‌هایی است که از مواد طبیعی ساخته شده و اغلب از پوست درختان تهیه می‌شود. حتی دیده شده از برگ‌‌های درختان هدبند یا زیور آلات دیگر می‌سازند. 

پوشش مردم مالزی در شرق این کشور نیز متفاوت است. اورنگ اولوهای ساراواک از پارچه‌های دست‌ دوز پارچه‌هایی که از پوست درختات تهیه می‌شود برای لباس‌های خود استفاده می‌کنند. مهره و پر هم برای تزئین لباس‍ها جایگاه ویژه‌ای دارد.

معرفی لباس‌های خاص مردم مالزی 

لباس مردم مالزی درست مانند فرهنگ و آداب و رسوم آنها خاص و جالب است. نوع پوشش مردم مالزی به دین و قومیت و ملیت آنها بستگی دارد. مشاوره شریف چند نوع پوشش رایج مردم مالزی که استفاده بیشتری دارد را به شما معرفی می‌کند:

1. بیدایوح
2. بیدایه
3. پنگیاه
4. تودونگ

1) بیدایوح لباس زنانه بومیان مالزی 

بیدایوح نوعی لباس مردم مالزی است. یک لباس سنتی زنانه که از بلوز آستین کوتاه یا بدون آستین، با جوموح یا دامن تشکیل شده است. زنان مالایی این لباس را با اکسسوری های همسان مانند «سلاپای» یا ارسی، «پنجیه» یا گردنبند مهره، «پوریک» یا مس ست می‌کنند. کمربند فلزی و «سیپیه» یا سرپوش هم بخش دیگری از این لباس است. بیدایوج لباس آشنایی برای کسانی است که اقامت خانه دوم من در مالزی را دارند. 

2) بیدایه یا لباس مردانه بومیان مالزی

بیدایه لباس مردم مالزی است که یک از جلیقه مردانه بدون آستین که بالاتنه را می‌پوشاند تشکیل شده است. این لباس برای پوشیدن در هر مراسم و جشنی مانند Gawai، جلسه رسمی یا شام مناسب است. بیدایه یک لباس سنتی مردانه و بخشی از هویت مردان مالایی است و جلیقه رویی آن هم بخشی از این لباس است. جلیقه بیدایه از پارچه مشکی با راه راه سفید و قرمز و رنگ‌های مخصوص جامعه بیدایه دوخته می‌شود. اضافه شدن رنگ زرد به نوار این لباس باعث می‌شود جلیقه برای هرکسی که آن را می‌پوشد پر جنب و جوش تر به نظر برسد.

3) پنگیاه، اکسسوری مرغوب مالزی

پنگیاه نوعی گردنبند مهره‌ای است که از مهره‌ها و آویزهای سرامیکی مرغوب ساخته می‌شود. آویزهایی آن یا از دندان حیوانات وحشی یا دندان مصنوعی است که جلوه‌ای خاص به گردنبند می‌دهند. 

“پنگیا” یک ردیف بسیار رنگارنگ از مهره‌هایی است که با رشته‌هایی از نایلون یا نوار سیم‌های کوچک به هم دوخته یا گره خورده‌اند. پنگیاه اکسسوری ایده آل برای خانم‌های بیدایه است که غالباً در مراسمات رسمی، شام‌های فرهنگی و برای استفاده روزمره کاربرد دارد. “پنگیا” یکی از هویت های بیدایه است و استفاده از آن برای خانم‌های بیدایه ضروری است. 

4) با پوشش تودونگ در مالزی آشنا شوید

تودونگ یک اصطلاح مالایی برای روسری، چادر یا شال است که مو، گردن و ناحیه سینه را می‌پوشاند و فقط صورت زن از آن پیدا است. تودنگ با کلمه عربی حجاب که به معنای «موانع» است هم معنی است. تودونگ بخشی از قانون پوشش اسلامی لباس مردم مالزی است که زنان مسلمان را به پوشش متواضعانه دعوت می‌کند.

اگرچه استفاده از تودنگ قبل از بلوغ اجباری نیست، اما برخی از والدین از سنین پایین‌تر شروع به آموزش دختران خود برای پوشیدن تودنگ می‌کنند. تصمیم به استفاده از تودانگ به عنوان بخشی از لباس روزانه، یک تصمیم شخصی است و تعهدی است که مادام العمر حفظ می‌شود.

پوشش اقوام مختلفی که در مالزی زندگی می‌کنند

مالازی کشوری است که مزیبان اقوام زیادی از سراسر دنیا است. همین تجمع اقوام مختلف در مالزی است که جذابیت زیادی به این سرزمین داده است و روز به روز بر تعداد متقاضیان انواع ویزای مالزی از توریستی تا سوشال افزوده است. هر کدام از این اقوام نیز لباس مخصوص به خود را دارند. برای آشنایی با پوشش اقوام مختلفی که در مالزی زندگی می‌کنند با ما همراه شوید:

1. لباس سنتی قوم پراناکان ها
2. لباس سنتی زنان و مردان کادزان
3. لباس سنتی قوم ایبان در مالزی

1) لباس سنتی پراناکان (بابا نیونیا) 

پراناکان‌ها آن دسته از مهاجران چینی هستند که با مالایی‌ها ازدواج کردند. آنها خدایان اجدادی خود را می‌پرستند و از سنت های اصلی خود پیروی می‌کنند و با فرهنگ مالایی‌ها، زبان و نوع پوشش آنها سازگار شده‌اند.

به پراناکان (Peranakans) بابا Nyonya هم گفته می‌شود. این دسته از اقوام مالایی لباس باجو پانجانگ می‌پوشند. پوشش مردم مالزی در این بخش از شهرهای مالزی باجوپانجانگ Baju panjang یک لباس بلند است. این لباس از باجو کورونگ سنتی مالایی گرفته و نوعی سارافون باتیکی است که با سه کرسنگ و دمپایی مهره‌دار پوشیده می‌شود. 

2) لباس سنتی زنان و مردان کادزان

سیونوانگا (Sinuangga) یک پیراهن کوتاه با یقه U است که بیشتر توسط خانم‌های جوان استفاده می‌شود. این لباس دارای سوزن دوزی در امتداد دهانه سر و بازو و در امتداد درزها است. پهلوها و وسط پشت این لباس با نخ پنبه ای قرمز و زرد و کرم دوخته شده است.

برای دوخت سینوانگا از پارچه سیاه تجاری، ابریشم یا مخمل استفاده می‌شود. البته این جنس پارچه برای مجالس و مراسمات کاربرد بیشتری دارد. زنانی که لباس سنتی را برای استفاده روزانه می‌پوشند بیشتر جنس پنبه را خریداری می‌کنند.

بخش دیگری از مردم مالزی کادزان هستد. لباس سنتی مردان کادزان در مالزی، گاونگ و سووا است.

گاونگ (Gaung) یک پیراهن آستین بلند بدون گلدوزی است. گاونگ را این روزها با تزئینات طلایی و دکمه های طلایی تزئین می‌کنند. 

سووا (Souva ia) یک شلوار مشکی است که با بند کمری پوشیده می‌شود. برای شلوارهای مدرن تزئینات طلایی روی درزهای باسن دوخته می‌شود. علاوه بر این، از سرپوش دست‌ساز زنان کین کسار که «سیگا» نامیده می‌شود نیز برای تکمیل ظاهر استفاده می‌کنند. سیگا می تواند تا شده یا پیچ خورده باشد. بیشتر مردان کادزان از سیگا برای مراسمات و تشریفاتی مانند جشن برداشت استفاده می‌کنند. پارچه‌ سیگا از پنبه است که از میوه‌ای به نام کاپوک به دست می‌آید و با رنگ طبیعی گیاهی رنگ می‌شود. 

2) لباس سنتی قوم ایبان در مالزی

ایبان ها یک جامعه بومی در مالزی هستند. آنها به خاطر لباس‌های جنگی و بافت پارچه‌های نخی رنگارنگ و طرح‌دار به «پوآ کومبو» معروف هستند.

لباس سنتی زنانه ایبان «ماریک امپنگ» و کین کباط است. ماریک امپانگ ترکیبی از مهره‌ها و لباس‌های تزئینی نخی و دست دوز است. رنگ ایبان معمولاً قرمز است. زنان ایبان باید در هر مناسبت یا جشنواره ای ماریک امپانگ بپوشند.

لباس سنتی مردان ایبان را کلمبی و سیرت می نامند. کلامبی دو نوع آستین دار و بدون آستین است. کلامبی را مردان ایبان در مراسمات خاصی می‌پوشند. برش کلمبی بسیار ساده است، این لباس مردم مالزی از یک تکه پارچه مستطیل شکل دوتایی تا شده تشکیل شده است.

کمربند جامه‌‌ای با قدمت بسیار است که امروزه به طور مشخص در میان ایبان های امروزی نادیده گرفته شده است. پارچه خراطی ماده اصلی برای پارچه کمر است. روش بستن صراط به این صورت است که نواری از مواد به عرض حدود 10 سانت و طول 10 تا 12 فوت بردارید که انتهای پارچه را با گلدوزی یا بافت زیبا تزیین می‌کنند.

پوشش مردم غیر بومی پوترا

موقعیت جغرافیایی مالزی اقوام زیادی را در این کشور گرد هم جمع کرده است. بیشتر اقوام غیر بومی پوترا که در مالزی هستند چینی‌ها، هندی و پرتغالی‌ها هستند. پوشش مردم غیر بومی پوترا نیز لباس‌های سنتی مخصوص خودشان است  که بیشتر در مراسمات از آن استفاده می‌کنند. بیشتر مردم غیربومی مالزی یکی از این 3 گروه هستند:

1. مالایی ها، بیشتر مالایی‌ها در شبه جزیره مالایی ساکن هستند. 
2. چینی ها، بین قرن پانزدهم تا اواسط قرن بیستم وارد مالزی شدند.  
3. هندی ها، بیشتر هندی ها درزمان استعمار بریتانیا از هند مهاجرت کردند و امروز سومین گروه قومی بزرگ مردم مالزی پس از مالایی ها و چینی ها را تشکیل می دهند.
4. پرتغالی ها

لباس سنتی اقوام چینی در مالزی

بیشتر مردم جامعه چینی که در مالزی هستند از لباس سنتی استفاده نمی‌کنند. اقوام چینی ترجیح می‌دهند لباس راحت و غیررسمی بپوشند. پوشش سنتی اقوام چینی در مالزی بیشتر در جشنواره‌ها مخصوصاً سال نو چینی‌ها دیده می‌شود.  

پوشش و لباس سنتی مردان چینی در مالزی لباسی به نام کت و شلوار تانگ است. کت و شلوار تانگ نوعی ژاکت با یقه و گره در ناحیه شکم است.

لباس زنان چینی چئونگ سام است. سام یک لباس یک تکه با یقه، به صورت مورب با گیره‌های کوچک یا قلاب‌های پارچه‌ای است. در کنار برخی سام ها شکاف هایی دیده می‌شود. این لباس را با پارچه های نرمی مثل ابریشم می‌دوزند. زنان چینی از این لباس بیشتر در زمان سال نو چینی و سایر مجالس رسمی استفاده می‌کنند. 

زنان مسن‌تر که خیلی هم مورد احترام هستند، سامفو می‌پوشند، سامفو چیزی شبیه لباس خواب با یک تاپ گشاد جداگانه است که با ضامن‌های بالای مچ پا، شلوار بسته می‌شود.

پوشش سنتی هندی ها در مالزی

اقوام هندی در مالزی از نظر پوشش و لباس‌های سنتی پایبند ریشه‌های خود هستند.

پوشش سنتی زنان هندی‌ در مالزی مانند سایر نقاط جهان، ساری و بلوز است.  پوشش مردم مالزی در بخش هندی‌ها همان ساری است که همه جا آن را دیده‌اید.

ساری پارچه‌ای به طول ۵ تا ۶ یارد است که نوار کتانی با رنگ مشابه دورش دوخته می‌شود. زنان هندی در مالزی ساری را دور بدن می‌پیچیند و انتهای آن را روی شانه آویزان می‌کنند.

ساری دو لایه دارد؛ یک “لباس” بلند رنگی که با مهره‌های رنگارنگ تزئین شده تا جذاب‌تر به نظر برسد، و یک لفاف که تکه پارچه صافی است که به دور یک شانه بسته می‌شود و از سوی دیگر سراسر بدن و دور کمر بسته می‌شود.

برخی از زنان نیز سالوار کورتا می‌پوشند که تونیک بلندی است روی شلوار با شال همسان به نام دوپاتا می پوشند.

پوشش مردان هندی در مالزی «کورتا» است. پیراهنی که معمولاً از پنبه یا کتان آماده می‌شود و تا روی زانو را می‌پوشاند. مردان هندی شروانی، لونگی، دوتی و کورتا-پیژاما هم می‌پوشند.

شروانی، کتی است که بلندتر از روی زانو است و در جلو با دکمه هایی بسته می‌شود. مردان هندی زیر لباس و برای قسمت پایین تنه شلواری می‌پوشند که در بالا گشاد و گشاد است که با نخ در کمر بسته شده و دور پاها و مچ تنگ می‌شود.

لونگی، لانگی سنتی از جنوب است که امروزه هم زنان و هم مردان هندی از آن استفاده می‌کنند. چیزی شبیه سارافون که تا اطراف ران‌ها را می‌پوشاند و خیلی بلند نیست. 

دوتی؛ قدیمی‌ترین پارچه هندی ثبت شده است. دوتی پارچه‌ای است که از مرکز حاشیه بالایی شروع می‌شود. وسط پارچه به دور باسن بسته می‌شود. سپس هر انتهای پارچه در اطراف ساق پا در کنار آن قرار می‌گیرد.همه دوتی ها با همان بسته شدن اولیه شروع می شوند با کمربند تزئین نمی شوند.

کورتا-پیژامه، کورتا یا تاپ پیراهنی است بدون یقه تا زانو که عمدتاً به رنگ‌های سفید یا پاستلی تزئین شده است. اما امروز کورتاس را خواهید دید که از شگفت انگیزترین و رنگارنگ ترین پارچه ها ساخته شده است. پیژامه مانند شلوار گشاد است که در قسمت کمر آن بند دار است. به طور سنتی رنگ سفید.

پوشش و لباس سنتی مهاجران پرتغالی

به غیر از اقوام چینی و هندی، پرتغالی هایی هم در مالزی زندگی می‌کنند که پوشش و لباس سنتی مخصوص به خود را دارند. پوشش و لباس سنتی مهاجرین پرتغالی در زنان و مردان با هم متفاوت است. مردان پرتغالی در مالزی ژاکت هایی با شلوار و کمربند می پوشند. و خانم‌های پرتغالی از دامن‌های چند لایه استفاده می‌کنند که بیشتر به رنگ‌های مشکی یا قرمز است.

سؤالات متداول برای پوشش مردم مالزی

منبع:

https://sites.google.com/site/mmu1161100922/traditional-costume

https://www.tsemrinpoche.com/tsem-tulku-rinpoche/art-architecture/traditional-clothes-of-malaysia.html