رتبه‌بندی دانشگاهی کیو اس (QS)

رتبه‌بندی دانشگاهی کیو اس (QS) یکی از معتبرترین و پرجستجوترین معیارهای انتخاب دانشگاه در سطح جهان است. اگر قصد دارید تحصیل در یکی از دانشگاه‌های بین‌المللی را آغاز کنید، آشنایی با این رتبه‌بندی برای شما ضروری است. مشاوران ما در شریف اِستادی با بررسی دقیق داده‌های رتبه‌بندی QS، به شما کمک می‌کنند تا بهترین انتخاب را متناسب با رشته، کشور مقصد و اهداف تحصیلی‌تان داشته باشید.

در این مقاله، صفر تا صد سیستم رتبه‌بندی QS را بررسی می‌کنیم؛ با شریف اِستادی همراه باشید تا یاد بگیرید چطور رتبه QS می‌تواند مسیر آینده‌ی تحصیلی شما را دگرگون کند.

رتبه بندی QS چیست؟

QS که مخفف Quacquarelli Symonds است یکی از معروف‌ترین و قدیمی‌ترین نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه های سراسر دنیا است که از سال ۲۰۰۴ شروع به فعالیت کرد. جالب است بدانید؛ نظام رتبه بندی کیو اس، محبوب ترین منبع مقایسه‌ای عملکرد دانشگاه های سراسر جهان است؛ زیرا:

• در این سیستم ارزشیابی دانشجویان می‌توانند دانشگاه‌هایی با رتبه‌بندی بالا در حوزه‌های مختلف را جستجو کرده و بهترین نتیجه را دریافت کنند. در حال حاضر در این سایت رتبه بندی دانشگاه های دنیا 2026 منتشر شده است.
• سیستم ارزشیابی QS هر دانشگاه را از چندین نظر مورد بررسی قرار می‌دهد و رتبه‌های متفاوتی به دانشگاه ها اعطا می‌کند، دانشجویان می‌توانند در این سیستم به سرعت نقاط قوت دانشگاه ها را شناسایی کنند. 
• سیستم QS علاوه بر انتشار سبد رتبه‌بندی دانشگاه‌های پیشرو جهان، نظرسنجی دانشجویان خارجی را نیز جمع آوری می‌کند، به همین دلیل این سایت بزرگترین منبع نظرسنجی دانشجویان بین‌المللی به شمار می‌رود.
• یکی از مزیت‌های قابل توجه QS این است که در محیط و فضایی جهانی فعالیت می‌کند و بیشتر دانشگاه‌های جهان را رصد می‌کند.
• سیستم رتبه‌بندی ستاره‌های QS ارزیابی بسیار عمیق‌تری نسبت به سایر روش های رتبه بندی دانشگاهی ارائه می‌دهد.
• در سیستم رتبه بندی QS Stars برخلاف بقیه روش‌های رتبه بندی دانشگاهی، به طور ریز و دقیق به جزئیات پرداخته شده و از داده‌های گسترده‌تری استفاده می‌شود.
• در سیستم QS Stars به جای دریافت رتبه مانند رتبه اول، دوم یا سوم به دانشگاه ها ستاره داده می‌شود، رتبه ستاره از پنج و رتبه کلی تا 5+ ستاره است. 
• وب سایت www.TopUniversities.com که به طور خاص به رتبه بندی دانشگاه های سراسر جهان می‌پردازد، در سال 2019 حدود 149 میلیون بازدید داشته است و بیش از 94,000 کلیپ رسانه ای با اشاره به منبع QS در سراسر جهان در سال منتشر شده است.

معیار رتبه بندی در سایت QS چیست؟

در نظام رتبه‌بندی QS، دانشگاه‌ها بر اساس معیارهای علمی، پژوهشی و بین‌المللی ارزیابی می‌شوند. شهرت علمی (Academic Reputation) مهم‌ترین شاخص این رتبه‌بندی است و حدود ۴۰ درصد از نمره نهایی را تشکیل می‌دهد. سایر معیارهای کلیدی عبارت‌اند از:

1. شهرت در میان کارفرمایان (Employer Reputation)
2. نسبت استاد به دانشجو
3. تعداد و کیفیت مقالات پژوهشی (با استفاده از شاخص H-index)
4. و نسبت دانشجویان و اساتید بین‌المللی.

این نظام تلاش می‌کند علاوه بر عملکرد علمی، به تأثیر اجتماعی، همکاری با صنعت و کیفیت آموزش نیز توجه کند.

دسته‌بندی‌های ارزیابی QS Stars و شاخص‌های تکمیلی

در سیستم QS Stars دانشگاه‌ها در دسته‌های تخصصی متعددی امتیازدهی می‌شوند، از جمله:

• پژوهش و آموزش
• اشتغال‌زایی فارغ‌التحصیلان
• کیفیت آموزش آنلاین
• زیرساخت و تجهیزات، نوآوری و خلاقیت
• تنوع بین‌المللی
• مسئولیت اجتماعی
• تأثیر زیست‌محیطی و شبکه تحقیقات بین‌المللی (IRN).

شاخص IRN که از سال ۲۰۲۲ معرفی شد، میزان تنوع جغرافیایی همکاری‌های علمی دانشگاه با مؤسسات بین‌المللی را اندازه‌گیری می‌کند. این مجموعه از معیارها تصویر کامل‌تری از عملکرد دانشگاه در زمینه‌های آموزشی، اجتماعی و پژوهشی ارائه می‌دهد.

تغییرات مهم در نسخه جدید QS Stars (نسخه 6)

در نسخه ششم از سیستم رتبه‌بندی QS Stars که در سال ۲۰۲۴ معرفی شد، دسته‌بندی‌ها بازطراحی شده‌اند تا ارزیابی عمیق‌تری از کیفیت دانشگاه‌ها ارائه شود. شاخص‌های جدیدی اضافه شده‌اند که بر ابعاد انسانی، اخلاقی و نوآورانه آموزش عالی تأکید دارند. مهم‌ترین دسته‌های جدید در نسخه ۶:

1. تنوع، برابری و شمول (Diversity, Equity and Inclusion)
2. خلاقیت و انتقال دانش (Knowledge Transfer)
3. حکمرانی خوب (Governance)
4. پایداری محیط‌زیستی (Environmental Sustainability)
5. کیفیت آموزش آنلاین
6. تعامل با جامعه و مسئولیت اجتماعی

در این نسخه، نگاه سیستم ستاره‌ای از صرف امتیاز آموزشی به سمت اثرگذاری اجتماعی، محیطی و نوآوری علمی گسترش یافته است.

 تفاوت بین QS World Rankings و QS Stars

توجه به این تفاوت‌ها به دانشجویان کمک می‌کند تا بسته به هدف خود (تحصیل در دانشگاه برتر یا شناخت کیفیت کلی دانشگاه)، از سیستم مناسب بهره بگیرند.

معرفی شاخص IRN (شبکه تحقیقات بین‌المللی)

یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تازه‌افزوده شده به سیستم رتبه‌بندی جهانی QS، IRN (International Research Network) است.
این شاخص که از سال ۲۰۲۲ معرفی و در رتبه‌بندی ۲۰۲۶ به‌طور رسمی اجرا شده، نشان‌دهنده تنوع جغرافیایی مشارکت‌های علمی دانشگاه‌ها با سایر مؤسسات بین‌المللی است.

این معیار 100 دانشگاه برتر دنیا را برجسته می‌کند که توانسته‌اند شبکه‌ای جهانی از همکاری‌های پژوهشی بسازند و نقش کلیدی در تولید دانش در سطح بین‌الملل ایفا کنند.

داده‌های آماری جدید (QS World Rankings 2025-2026)

در جدیدترین رتبه‌بندی QS، حجم قابل‌توجهی از داده‌های آماری برای تحلیل دقیق‌تر به کار گرفته شده است:

• بررسی بیش از ۱,۵۰۰ دانشگاه از بیش از ۱۰۵ کشور و منطقه
• تحلیل ۱۶.۴ میلیون مقاله علمی
• دریافت بازخورد از ۱۵۱,۰۰۰ استاد دانشگاهی
• نظرسنجی از ۱۰۰,۰۰۰ کارفرما درباره کیفیت فارغ‌التحصیلان

این داده‌ها پشتوانه‌ای برای دقت و اعتبار بالای نظام رتبه‌بندی QS در سطح جهانی محسوب می‌شوند.

امتیاز بیشتر در سایت QS با ستاره‌های بیشتر!

در سیستم ارزشیابی QS به دانشگاه های دنیا درجه پنج ستاره تا یک ستاره داده می‌شود. در واقع هدف QS Stars این است که به دانشجویان کمک کند تا تصویری عمیق از نقاط قوت، برنامه‌های تخصصی و پیشرفته دانشگاه های مختلف دنیا به دست بیاورند.

همان طور که گفته شد در سیستم ارزشیابی QS برای امتیازدهی و رتبه بندی دانشگاه ها از ستاره استفاده می‌شود. رتبه ها از یک ستاره شروع شده و تا پنج ستاره به حد اعلای خود می‌رسد. با امتیازات و ستاره‌های در این سیستم آشنا شوید:

1. امتیاز 5 ستاره پلاس
2. رتبه 4 ستاره
3. رتبه 3 ستاره
4. امتیاز 2 ستاره
5. امتیاز 1 ستاره

1) امتیاز پنج ستاره پلاس (Five Stars Plus) 

رتبه بندی دانشگاه های پنج ستاره پلاس نشان از اعتبار جهانی دانشگاه است. دانشگاه های 5 ستاره مقصدی مطلوب برای دانشجویان نخبه است. دانشگاهی که در سیستم ارزشیابی QS موفق به اخذ رتبه 5 ستاره شده است، همان دانشگاه رؤیایی است که بهترین دانشجویان و اساتید سراسر جهان، آرزوی رسیدن به آن را دارند. نام هر کس در این دانشگاه ثبت شود، به معنای تحصیل در برندی معتبر با رزومه‌ای درخشان خواهد بود. 

دانشگاه های دارای رتبه بندی 5 ستاره پلاس، مجهز به آخرین تجهیزات پیشرفته تکنولوژیکی برای تسهیل آموزش هستند. با تحصیل در این دانشگاه ها 100 درصد فارغ التحصیلان به صورت تضمینی و مستقیم وارد بازار کار می‌شوند. فارغ التحصیلان این دانشگاه ها نوعی برند معتبر و شناخته شده جهانی هستند که توسط معتبرترین سازمان های جهان به عنوان رهبران و مدیران صنعت استخدام و جذب می‌شوند. 

دانشگاهی با رتبه پنج ستاره در همه دسته ها در کلاس جهانی و با عملکرد «عالی» است و در سطح بین المللی نیز از شهرت بالایی برخوردار است. امکانات پیشرفته این دسته از دانشگاه ها در کنار دانشجویان نخبه به آنها کمک می‌کند تا پروژه های تحقیقاتی پیچیده‌ای در سطوح ملی و بین المللی انجام دهند. 

حتماً برایتان جالب است که بدانید دانشگاه پوترای مالزی و دانشگاه um دارای رتبه 5 ستاره از سیستم ارزشیابی QS در آموزش، مشارکت، اشتغال، همکاری بین المللی هستند.

2) رتبه چهار ستاره (four Stars) 

رتبه بندی دانشگاه های 4 ستاره، به معنای داشتن استانداردهای بین المللی و رسمی است. دانشجویان و اعضای هیئت علمی این دانشگاه ها نیز در سطح جهانی مطرح و شناخته شده و به داشتن امکانات نسبتاَ پیشرفته معروف هستند. 

این مراکز دانشگاهی نقش مهمی در سیستم آموزشی ملی و بین المللی ایفا می کنند. محیط مطلوب دانشگاه های 4 ستاره برای یادگیری، پتانسیل دانشجویان این مراکز علمی را برای رشد و پیشرفت افزایش داده است. عملکرد دانشگاه های چهار ستاره در سیستم ارزشیابی QS «بسیار خوب» است. دانشگاه APU مالزی در زمینه همکاری های بین المللی دارای رتبه ۴ ستاره است.

3) رتبه سه ستاره (three stars) 

دانشگاهی با رتبه سه ستاره در سیستم ارزشیابی QS در سطح ملی به خوبی شناخته شده است؛ ضمن آن که دارای درصدی از دانشجویان بین المللی است. در رتبه بندی دانشگاه های 3 ستاره، دانشگاه هایی که دارای سطح تدریس معتبر هستند و فارغ التحصیلان جذابی برای کارفرمایان دارند دسته بندی می‌شوند. 

این دانشگاه ها پتانسیل مطلوبی برای دستیابی به استانداردهای آموزشی بین‌المللی داشته و دانشجویان و اساتید آنها فعالیت‌های پژوهشی پیچیده‌ای را انجام می‌دهند. عملکرد چنین دانشگاه هایی با رتبه 3 ستاره در سیستم ارزشیابی QS «خوب» در نظر گرفته می‌شود.

4) رتبه دو ستاره (two stars)

در رتبه بندی دانشگاه های 2 ستاره، دانشگاه هایی که شهرت داخلی معتبر و تحقیقات گسترده‌ای دارند دسته بندی می‌شوند. این دسته از دانشگاه ها بخش کلیدی جامعه ملی هستند. عملکرد دانشگاه ها با رتبه 2 ستاره در سیستم ارزشیابی QS  «متوسط» ​​در نظر گرفته شده است.

5) رتبه بندی یک ستاره (one star)

دانشگاهی با رتبه بندی یک ستاره تمام اجزای کلیدی مورد نیاز برای ارائه خدمات باکیفیت به دانشجویان را دارد و در بسیاری از موارد دارای شهرت ملی و داخلی خوبی است. دانشگاه های یک ستاره غالباً در طول بیست سال گذشته تأسیس شده‌اند و دارای قدرت و انگیزه فزاینده‌ای برای توسعه و پیشرفت خود هستند. عملکرد این گونه موسسات در سیستم ارزشیابی QS «رضایت بخش» است.

نحوه جمع آوری اطلاعات در سایت QS 

وارد سایت TopUniversities شوید. دسته بندی اطلاعات سیستم ارزشیابی QS یا فیلتر این وبسایت براساس موقعیت مکانی دانشگاه ها، سال تحصیلی و رشته‌ها است. علاوه بر آن که دسته بندی‌های متعدد دیگری برای انتخاب دانشگاه ها وجود دارد. حتی می‌توانید امتیاز هر دانشگاه را برای تلاش‌ در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDGs) ببینید.

در یک دسته بندی دیگر شما می‌توانید دانشگاه مورد نظر خود را از نظر کیفیت تدریس، جمعیت دانشجویی، میزان اشتغال فارغ التحصیلان، تنوع تحقیقات و غیره بررسی کنید. به طور کلی در رده بندی QS Stars دانشگاه های دنیا در 11 دسته ارزیابی می‌شوند.

1. رتبه بندی دانشگاه های جهانی QS بر اساس موضوع
2. رتبه بندی دانشگاه براساس تجارت بین المللی QS
3. رتبه بندی پایداری QS
4. رتبه بندی کارشناسی ارشد کسب و کار QS
5. رتبه بندی جهانی MBA QS
6. رتبه بندی اشتغال فارغ التحصیلان QS
7. رتبه بندی دانشگاه QS آمریکا
8. رتبه بندی دانشگاه QS بر اساس منطقه
9. رتبه بندی بهترین شهرهای دانشجویی QS
10. سیستم رتبه بندی ستاره های QS
11. سیستم رتبه بندی QS IGAUGE

3 مورد از این دسته بندی اجباری هستند که شامل حوزه‌های اصلی آموزش، وضعیت اشتغال‌ و تعداد دانشجویان بین‌المللی‌ است. دانشگاه هایی که این 3 گزینه را دارند، در جدول تحقیق و توسعه دانشگاهی قرار گرفته و محیط آموزشی آنها بر اساس امکانات پردیس یا آموزش آنلاین و از راه دور ارزیابی می‌شود.

سؤالات متداول نظام رتبه بندی QS